Υπαρξιακοί Φιλόσοφοι

Ο Søren Kierkegaard μεγάλωσε σε μια αυστηρά θρησκευόμενη οικογένεια στη Δανία, βιώνοντας από νωρίς υπαρξιακή μοναξιά, αμφιβολία και ενοχή. Δεν παντρεύτηκε ποτέ, αν και είχε αρραβωνιαστεί, πιστεύοντας ότι η εσωτερική του πάλη δεν του επέτρεπε να αγαπήσει όπως ήθελε. Έλεγε πως η αγωνία είναι «η ζάλη της ελευθερίας» — ένα σημάδι πως βρισκόμαστε μπροστά σε επιλογές που μπορούν να μας αλλάξουν. Στην υπαρξιακή θεραπεία, βλέπουμε την αγωνία όχι ως εμπόδιο, αλλά ως φωνή που μας καλεί να πάρουμε θέση στη ζωή μας.

Ο Friedrich Nietzsche υπέφερε από χρόνιες ασθένειες, απώλεια και κοινωνική απομόνωση. Αποσύρθηκε πρόωρα από το πανεπιστήμιο και πέρασε τα τελευταία του χρόνια σε ψυχική και σωματική κατάρρευση. Κι όμως, μέσα από αυτή την ταραγμένη ζωή, μίλησε για τη δύναμη του ανθρώπου να δημιουργήσει τον εαυτό του — «να γίνει αυτός που είναι». Στη ψυχοθεραπεία, εμπνεόμαστε από αυτή τη στάση: να βοηθήσουμε τον άνθρωπο να ξεφύγει από ρόλους που του επιβλήθηκαν και να ανακαλύψει τη δική του μοναδική φωνή.

​Ο Martin Heidegger ήταν ένας στοχαστής που έζησε βαθιά συνδεδεμένος με τη φύση και τη σιωπή της γερμανικής υπαίθρου. Πίστευε πως ο άνθρωπος συχνά χάνεται σε μια «καθημερινότητα χωρίς επίγνωση» και ξεχνά ότι είναι θνητός. Αντιμετώπισε έντονη κριτική για τη σχέση του με τον ναζισμό, κάτι που σημάδεψε τη φιλοσοφική και προσωπική του πορεία. Ωστόσο, η κεντρική του ιδέα παραμένει ισχυρή: όταν θυμόμαστε τη θνητότητα, ξυπνάμε και αρχίζουμε να ζούμε με μεγαλύτερη επίγνωση και αλήθεια. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να γίνει ένας χώρος για τέτοιες αφυπνίσεις.

Ο Jean-Paul Sartre έζησε τη γερμανική κατοχή στο Παρίσι και υπήρξε ενεργός στην Αντίσταση. Ήταν σχεδόν τυφλός από νεαρή ηλικία, κάτι που επηρέασε βαθιά τη σχέση του με την πραγματικότητα. Πίστευε ότι, ακόμη και όταν όλα γύρω μας καταρρέουν, παραμένουμε ελεύθεροι να δώσουμε νόημα στις πράξεις μας. «Είμαστε καταδικασμένοι να είμαστε ελεύθεροι», έγραφε — δηλαδή δεν μπορούμε να αποφύγουμε την ευθύνη της ύπαρξής μας. Στην υπαρξιακή ψυχοθεραπεία, αυτή η ιδέα έρχεται κάπως ως ένα εσωτερικό κάλεσμα, να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας.

Ο Viktor Frankl βίωσε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί, χάνοντας τη σύζυγο, τους γονείς και τον αδερφό του. Μέσα σε αυτή την απόλυτη καταστροφή, παρατήρησε ότι οι άνθρωποι που είχαν κάποιο σκοπό – μια ιδέα, μια σχέση, μια ελπίδα – κατάφερναν συχνά να επιβιώσουν. Μετά τον πόλεμο, αφιέρωσε τη ζωή του στην ψυχοθεραπεία εστιαζόμενος στην αναζήτηση νοήματος. Στην υπαρξιακή ψυχοθεραπεία, εμπνεόμαστε από αυτό, λόγω της μοναδικότητας του καθενός μας, δεν δίνουμε έτοιμες απαντήσεις, αλλά στηρίζουμε το άτομο να βρει το δικό του “γιατί”, το οποίο με την σειρά του θα φωτίσει το “πώς”.